André (57 jaar) zoekt hulp omdat hij te snel klaarkomt. Dit was in het verleden ook wel eens het geval, maar toen was het nooit een probleem. Nu ervaart hij dat wel zo, want er is sinds ruim een jaar helemaal geen seksueel contact meer tussen hem en zijn vrouw. Hij mist dat.

Als we bespreken hoe ze vrijen, blijkt dat ze na eerst wat gestreeld te hebben, vrij snel overgaan tot penetratie, waarbij hij vlak daarvoor of daarna tot orgasme komt. Als dat gebeurt, voelt hij zich zo rot en vol schaamte dat hij zich snel met zijn rug naar zijn vrouw toedraait en probeert te gaan slapen.

“Ik mis contact”
André heeft het gevoel zijn vrouw teleur te stellen doordat hij zo snel klaarkomt, hij in haar ogen onvoldoende presteert op dat vlak en daarmee tekort schiet. We betrekken zijn vrouw Janneke bij de behandeling om te horen hoe zij hun seksuele relatie ervaart. Zoals ik al vermoedde heeft Janneke een heel andere beleving van hun seksuele relatie. Niet het feit dat hij snel klaarkomt zit haar dwars, maar dat hij zich vervolgens van haar afdraait als het gebeurt. Dat er geen contact meer is daarna. Maar ook eigenlijk vooraf al niet, omdat hij zo gespannen is of het wel of niet in zijn ogen ‘goed’ zal gaan. Er is geen ruimte om aandacht aan elkaar te besteden, omdat alle focus ligt op het kunnen presteren en volhouden. “Het nare is” zegt ze “dat hij het daarom nu helemaal uit de weg gaat, waardoor we al enige tijd geen seksueel contact meer hebben.”

Vermijding om teleurstelling te voorkomen
Waar André dacht haar teleur te stellen door niet lang genoeg gemeenschap te kunnen hebben, blijkt Janneke vooral het gemis van het contact te ervaren. Zijn focus op de gemeenschap, welke in zijn ogen succesvol moet zijn, en zijn angst voor teleurstelling en schaamte, zorgen ervoor dat hij gaat vermijden. Juist die vermijding is wat haar het meest raakt.

Genieten in plaats van presteren
Door hen weer te leren van elkaar en hun lijf te gaan genieten, de focus weer daarop te leggen in plaats van op presteren, komt er weer contact. Daarnaast is nu ook het ijs gebroken om er met elkaar over te gaan praten, krijgt hij meer inzicht in wat zij nodig heeft en hoeft hij zich niet meer blind te staren op het wel of niet te snel klaarkomen. Er is weer aandacht voor elkaar en het snelle klaarkomen is niet meer een probleem.

Vragen of problemen op seksueel gebied?
Ongeveer 30% van de mensen ervaart ooit in zijn of haar leven seksuele problemen. Dat kan jezelf en je relatie behoorlijk in de weg staan. Vaak hopen mensen dat het vanzelf over gaat en soms is dat zo, maar heel regelmatig ook niet. Daardoor wachten mensen vaak lang met hulp zoeken voor hun seksuele probleem. Dat is jammer, omdat het oplossen ervan dan veelal langer duurt. Heb jij vragen of problemen op seksueel gebied, neem contact op met onze praktijk, zie www.praktijkrespons.nl

De namen in dit blog zijn gefingeerd.

Dat was Susanna’s antwoord toen ik haar vroeg wat maakte dat ze een afspraak met me had gemaakt. “Ik bevries, ik raak in paniek en voel er niets bij. Ik heb nooit iets traumatisch meegemaakt, dus hoe kan dit nou?” Ze is een jonge vrouw van 21 jaar en in het eerste contact spontaan en welbespraakt. Naarmate het gesprek vordert, laat ze steeds meer van zichzelf zien.

Uit het gesprek blijkt haar verwarring: ‘Klop ik wel?’ vraagt zij zich af. ‘Houd ik wel van mijn vriend? Val ik überhaupt wel op mannen en is dit ooit nog op te lossen?’

Gericht op de ander
Naarmate we elkaar vaker zien wordt helder dat ze van jongs af aan altijd op de ander gericht is, ze zich sociaal wenselijk gedraagt, doet wat van haar wordt verwacht en wanneer het moeilijk wordt het contact verbreekt. Zo heeft ze dit probleem ook steeds proberen te omzeilen. Ze deed mee tot zo ver ze het kon volhouden en verbrak dan de relatie. Aandacht voor haar seksuele ontwikkeling en gevoelens bleek er niet te zijn geweest. Niet vanuit eerdere partners en niet vanuit zichzelf. Ontdekken wat zij fijn vindt, waar zij opgewonden van raakt, waar zij van kan genieten… daar was geen ruimte voor.

Nieuwe liefde
Nu ze Bas heeft ontmoet, voor wie ze erg veel voelt, heeft ze eindelijk durven zeggen dat ze aan seks eigenlijk niets aan vindt. Ze wil opnieuw wegrennen, maar de liefde voor hem weerhoudt haar.

We gaan aan de slag
Stap voor stap werken we aan haar neiging te bevriezen of in paniek weg te rennen. Door de situaties die daartoe aanleiding geven onder de loep te nemen, helpende gedachten te ontwikkelen, oefeningen voor thuis mee te geven, maar ook de spanning leren verdragen, aan te gaan en door de angst heen in contact te blijven met zichzelf en de ander. Haar leren te gaan luisteren naar zichzelf, te ontdekken wat zij nodig heeft en haar grenzen durven stellen. We onderzoeken haar gevoelens ten aanzien van mannen en vrouwen, gaan op onderzoek naar voor haar erotische prikkels en bevestigen de moed die ze heeft om te blijven staan, in de relatie te blijven en dit aan te gaan. Blijkbaar is Bas zo veilig voor haar dat ze dit nu kan onderzoeken.

Positieve ervaringen opdoen
In seks komt al je kwetsbaarheid naar voren; ben je letterlijk en figuurlijk naakt. Van invloed is hoe je bent opgevoed, welke boodschappen je meekreeg over seks, welke ervaringen je opdoet, hoe je naar jezelf kijkt en naar je relatie. Voor Susanna was nu de tijd rijp om onder ogen te zien dat zij eigenlijk nog een positieve seksuele ontwikkeling moest door gaan maken. Ze had dan weliswaar geen trauma ervaren, maar ze had ook zeker geen positieve ervaringen opgedaan. Juist die positieve ervaringen – maar ook het dicht bij jezelf kunnen en durven blijven, onderzoeken wat jij nodig hebt, durven ontvangen en niet alleen gericht zijn op die ander – zijn belangrijke ingrediënten om met plezier en zonder angst te kunnen vrijen.

Het is niet abnormaal
Bas bood de veiligheid. Nu moest zij die nog gaan ontdekken in haarzelf. Accepteren dat het heel begrijpelijk en dus niet abnormaal is dat ze tot nu toe zo heeft gereageerd. En ontdekken dat het ook anders kan, dat zij het ook anders kan. Anders dan voorheen, maar zo veel beter passend bij haar.

Vragen of problemen op seksueel gebied?
Ongeveer 30% van de mensen ervaart ooit in zijn of haar leven seksuele problemen. Dat kan jezelf en je relatie behoorlijk in de weg staan. Vaak hopen mensen dat het vanzelf over gaat en soms is dat zo, maar heel regelmatig ook niet. Daardoor wachten mensen vaak lang met hulp zoeken voor hun seksuele probleem. Dat is jammer, omdat het oplossen ervan dan veelal langer duurt. Heb jij vragen of problemen op seksueel gebied, neem contact op met onze praktijk, zie www.praktijkrespons.nl.

De namen in dit blog zijn gefingeerd.

Alle blogs 

• Een goed zelfgevoel helpt voor een goed seksgevoel
• Fijne seks kun je leren
• Leg je hoofd op het nachtkastje
• Mannen willen toch altijd?!
• Net als in de film, ik wil het!
• Perceptie van seks; een verschil tussen mannen en vrouwen
• Seks – Wanneer ben je er klaar voor?
• Verschil in seksueel verlangen
• Waarom leren we onze kinderen wel fietsen en moeten zij seks zelf uitvogelen?
• Ze draagt een (on)zichtbaar geheim met grote gevolgen
• Ze heeft pijn bij het vrijen
• “Ik bevries als een jongen seks met mij wil”
• “Ik kom te snel” vertelt hij

Marita (26 jaar) heeft sinds twee jaar pijn bij het vrijen. Ze is sinds drie jaar samen met Pedro. Beiden hebben een drukke baan en een groot sociaal netwerk. Zelden zijn ze samen thuis en als dat wel zo is, ploffen ze op de bank voor een potje Netflix, afgedraaid. In het begin van de relatie was alles goed, zegt ze. Maar sinds ze begon met werken en gingen samenwonen, nemen de klachten alleen maar toe.

Hoe kan dit?
Ze begrijpt niet hoe dit kan, want ze is dol op Pedro; hij is lief en steunend, maar de pijn wordt steeds erger. Eigenlijk begint ze er liever niet meer aan. Bang dat het voor hen beiden op een teleurstelling uitdraait. We bespreken waar de pijn precies zit en hun manier van vrijen. Of ze spanning in haar lijf ervaart, hoe het gaan werken en samenwonen van invloed is op haar en in hoeverre dit voor spanning zorgt.

Niet volledig vrouw
Ze voelt zich disfunctioneel, niet volledig vrouw, omdat ze dit niet kan en hem geen seks kan geven. De vraag is wat seks voor hen inhoudt, wanneer het seks is en welke wensen en verwachtingen zij daarvan hebben. Waar moet een goede vrijpartij aan voldoen? Raakt zij nog wel opgewonden? Vindt ze hem nog aantrekkelijk? Raakt hij haar aan op een manier die zij prettig en opwindend vindt en kan zij daar dan met haar aandacht bij blijven?

Hij heeft er recht op
Marita vindt Pedro prachtig en zeer aantrekkelijk. Ze gaat het contact nu echter steeds meer uit de weg om te voorkomen dat ze teleurgesteld raakt. Eigenlijk heeft ze ook steeds minder zin, maar eens in de maand bijt zij op haar tanden om Pedro te geven waar hij voor haar gevoel recht op heeft. Pedro voelt zich hier niet prettig bij, dus ook hij neemt steeds minder het initiatief tot vrijen.

Recept voor pijn
Helder wordt dat er vanuit Marita zelf geen aandacht is voor haar eigen opwinding. “Let’s get it over with” is inmiddels haar devies. Hierdoor is er van echt contact met zichzelf en elkaar, verbinding en intimiteit geen sprake meer. Laat staan dat ze hier voldoende vochtig van wordt om tot penetratie over te kunnen gaan. De stress over de komende pijn houdt haar gedachten in de greep. Waardoor er geen ruimte meer is voor het genieten van haar en zijn lijf en hun contact. Opgeteld bij de dagelijkse stress van werk en weinig tijd voor rust en ontspanning, is dit een ideaal recept voor pijn. Waarbij de vicieuze cirkel van angst -> spanning -> pijn in gang is gezet.

Volle agenda’s
Seks is in onze volle agenda’s vaak het sluitstuk in drukke tijden, als het niet al volledig van de agenda verdwijnt. Terwijl juist aandacht voor voelen en lijfelijk genieten, zo ontspannend en herstellend kan zijn. Je de drukte daarna weer beter aan kan. Door seks als recht of plicht te zien, verliest het zijn charme en positieve effect.

Cadeau voor jezelf en elkaar
Tegen beter weten en de pijn in gaan vrouwen vaak door, om niet tekort te schieten, in de hoop dat het wel over gaat of zo voorbij is. Waardoor ze eerder verder weg dan dichter bij de oplossing van het probleem komen. Door weer terug te gaan naar ‘het genieten en niets moeten’ komt er weer ruimte voor aandacht voor hun eigen lijf en wensen, maar ook voor elkaar. Waardoor seks geen recht of plicht is, maar een cadeau wat je jezelf en elkaar wilt geven, om samen met volle teugen van te genieten.

Vragen of problemen op seksueel gebied?
Ongeveer 30% van de mensen ervaart ooit in zijn of haar leven seksuele problemen. Dat kan jezelf en je relatie behoorlijk in de weg staan. Vaak hopen mensen dat het vanzelf over gaat en soms is dat zo, maar heel regelmatig ook niet. Daardoor wachten mensen vaak lang met hulp zoeken voor hun seksuele probleem. Dat is jammer, omdat het oplossen ervan dan veelal langer duurt. Heb jij vragen of problemen op seksueel gebied, neem contact op met onze praktijk, zie www.praktijkrespons.nl

De namen in dit blog zijn gefingeerd.

Anne (41 jaar) wil graag lichamelijk contact kunnen hebben met haar man, zonder angst en zonder herbelevingen van wat haar ooit overkwam. “Het kunnen verdragen van een steunende arm om mij heen zou al heel fijn zijn” zegt ze. Niet meer te hoeven schrikken als haar man achter haar staat in huis. Anne is moeder van een groot gezin en kampt al jaren met lichamelijke klachten van ernstige vermoeidheid en een lijf dat niet wil meewerken. Ze mist de steun van een arm om haar heen, durft dat contact niet aan. 

Na de aangifte begon alles opnieuw
Ze is getrouwd en heeft nooit met iemand over hetgeen gebeurd is gesproken. Vanaf haar huwelijk heeft ze met haar man een gezin opgebouwd. Als ze seksueel contact hadden, ging ze uit het contact, dissocieerde ze, tot het over was. Ze heeft het weggestopt totdat er jaren geleden aangifte werd gedaan tegen de man die de oorzaak was van alle pijn. Sindsdien ligt de wond open en komen de herbelevingen, ondanks traumabehandeling met EMDR, dagelijks terug. Elke vorm van lichamelijk contact met haar man is vanaf toen gestopt.

Ze lijkt onzichtbaar
Ze is verzorgd, maar draagt weinig opvallende kleuren. Haar gevoelens en wensen lijken er niet te mogen zijn. Ze voelt zich veroordeeld door haar omgeving. Ervaart geen begrip voor haar vermoeidheid en heeft het gevoel dat ze als moeder en echtgenote niet voldoet. Niemand weet wat er gebeurd is. Haar ouders hebben haar ten tijde van het proces gevraagd hier in de familie niet over te spreken. Een onzichtbaar geheim met zichtbaar grote gevolgen.

We maken stappen
Met kleine en voorzichtige stappen maken we vorderingen. Ze oefent thuis met haar man door elkaars handen aan te raken, met de tafel als veilige afstandbewaarder tussenin. Onverwachte bewegingen beangstigen haar, bang de controle over de situatie te verliezen. Haar man werkt geduldig mee aan iedere stap dichterbij.

Zelfbeeld
We werken aan haar zelfbeeld, maar zichzelf in de spiegel aankijken is lange tijd taboe. De eerste doorbraak komt als ze tegen zichzelf kan zeggen “ik ben waardevol.” Het moment dat ze dat zegt en voelt, verlicht haar van een enorme last. Ze gaat kiezen voor zichzelf, gaat kleuriger kleding dragen, wordt zichtbaar.

De tweede doorbraak
Ze gaat, naast de zorg voor de kinderen, als vrijwilliger aan de slag. Niet teveel uren, zodat ze het kan volhouden, maar wel in contact met anderen, samen stukken schrijven. Ze ontmoet nieuwe mensen die net als zij graag schrijven. Ze overhandigt mij haar zelf uitgegeven boek.

Ze durft de pijn aan te gaan
“We moeten verder” zegt ze, “dieper, naar wat er gebeurd is. Het wordt tijd dat ik ga voelen. De pijn durf aan te gaan, in plaats van dat ik het opsom alsof het mij niet overkwam.”

Vastberaden
De angst overspoeld te worden door het verdriet is er nog steeds, maar ik zie ook dat ze vastberaden is en denk dat ze krachtig genoeg is om het aan te gaan. Mijn suggestie om eventueel naar een specialist op dit vlak te gaan, slaat ze in de wind. Dan moet ze opnieuw beginnen zegt ze. Het vertrouwen ten aanzien van mij is nu groot genoeg, waardoor ze verder durft. Ik beloof haar boek te lezen, zodat we hier samen op in kunnen gaan.

Haar boek
Haar boek is een verhaal vol gebeurtenissen in haar drukke gezin, waaruit zoveel liefde spreekt. De vele momenten van herbelevingen en wanhoop als kleine passages tussen de verhalen over de dagelijkse bezigheden door. Ik ben enorm onder de indruk van haar veerkracht, liefde en zorgzaamheid. Hoe ze dagelijks zichzelf weer opricht om de dag aan te gaan. De fratsen van haar kinderen een lach op haar gezicht kunnen toveren.

Altijd van achteren
Het boek beschrijft de angst die ze voelde als de man, die haar jarenlang wekelijks aanrandde, binnenkwam. Achter haar ging staan en zijn handen op haar schouders legde, ze naar haar borsten liet zakken en haar aanraakte. Hij zich, zonder een woord te zeggen, tegen haar aandrukte. Altijd van achteren, elke vorm van oogcontact vermijdend. Zijn handen over haar lijf en zij verstijfd van angst, totdat hij wegging om met zijn vrouw in de plaatselijke fanfare te gaan oefenen. Dat hij altijd net wat later uit zijn werk kwam, zodat zijn vrouw al weg was, zodat hij haar alleen thuis zou treffen.

Vies, vuil en zondig
Ze nam het zichzelf kwalijk, dacht dat haar kleding te uitnodigend was. Ze had iemand in vertrouwen moeten nemen. Ze voelde lichamelijke sensaties die haar beangstigden en haar vies deden voelen. Ze had niet moeten gaan, ze had hulp moeten zoeken, ze had moeten voorkomen dat dit anderen overkwam.

Ze was een tiener
Ze voelt enorme schuld, ze had toch een keuze zegt ze. Maar hoeveel keuze heb je als er niemand is die je vertrouwt en die je steunt, je geïsoleerd door het leven gaat omdat je gepest wordt op school en niemand vraagt hoe het echt met je gaat? Ja, de mentor vroeg het ooit, maar hij was ook een man en ze durfde het niet te vertellen. Ze ging wekelijks terug, was graag bij zijn kinderen. Zijn vrouw was aardig en hielp haar met het huiswerk. Door zelf te gaan oppassen kon ze voorkomen dat andere meisjes, die dan in haar plaats zouden komen, hetzelfde zou overkomen. Ze was een tiener, hij een volwassen man met status in de gemeenschap.

Derde doorbraak: het doorbreken van het geheim
Ze raakt steeds meer vrij van het zelfverwijt dat ze een keuze had. Dat ze vies, vuil en zondig is en dat ze dit had kunnen voorkomen voor zichzelf en anderen. Ze deelt haar verhaal met anderen en ervaart enorme steun en begrip van haar kennissen, want in de familie is het nog geheim. Ze overweegt om het onzichtbare geheim ook met hen te gaan delen. Tegen de wil van haar ouders in. Ze is er zichtbaar klaar voor.

Vragen of problemen op seksueel gebied?
Ongeveer 30% van de mensen ervaart ooit in zijn of haar leven seksuele problemen. Dat kan jezelf en je relatie behoorlijk in de weg staan. Vaak hopen mensen dat het vanzelf over gaat en soms is dat zo, maar regelmatig ook niet. Daardoor wachten mensen vaak lang met hulp zoeken voor hun seksuele probleem. Dat is jammer, omdat het oplossen ervan dan veelal langer duurt. Heb jij vragen of problemen op seksueel gebied, neem contact op met onze praktijk, zie www.praktijkrespons.nl

De namen in dit blog zijn gefingeerd.

Seks wordt veelal gezien als (belangrijk) onderdeel in de relatie en fijne seks draagt wezenlijk bij aan levensgeluk en gezondheid. Hoe komt het dan toch dat we onze kinderen zo beperkt hierover informeren? Terwijl seks hoogstwaarschijnlijk een (belangrijke) plaats in hun volwassen leven zal gaan innemen.

Seks is een wezenlijk deel van ieders leven. Het is niet helemaal vergelijkbaar met eten en drinken, daar kunnen we niet zonder om te overleven, maar enige relatie met overleven is er wel. Seks speelt immers een hoofdrol in de voortplanting. Zonder seks zouden we wel degelijk uitsterven. Seks is – zeker sinds de uitvinding van anticonceptie, maar ook lang daarvoor – veel meer dan voortplanting. Het geeft verbinding, ontspanning, energie en intimiteit en wordt gedaan op basis van uiteenlopende gevoelens en verlangens. Zo hebben we seks uit liefde, lust, als troost, goedmaker, stressrelease, wisselgeld etc.

Seks en opgroeien
Toen ik zelf een jaar of 8 was gniffelde ik om de zwangere vrouwen in mijn omgeving. Ik dacht: ‘Nou weet iedereen dat ze seks hebben gehad.’ Als kind is seks nog iets raars en nog niet invoelbaar. De prettige sensaties die een kind aan zijn of haar lijf en geslachtsdelen beleeft staan daar dan nog mijlenver vanaf. Toch is er nieuwsgierigheid: Waar komen de baby’s vandaan? Waarom zoenen grote mensen en hoe voelt dat dan? En waarom vinden ze het lekker? En wat bizar dat de lichaamsdelen waar je mee plast ook nog voor andere zaken bedoeld zijn en dat grote mensen dat nog leuk vinden ook.

Puberteit
Onder invloed van hormonen veranderen in de puberteit onze gedachten en gevoelens over seks. Ontwikkelen we seksuele gevoelens, gedachten en verlangens. Een beetje friemelen aan de geslachtsdelen wordt masturberen als we ons lichamelijk en geestelijk tot volwassenen ontwikkelen. Van schaamte over seks wordt het stoer als je al seks hebt gehad, als een teken van volwassenheid.

Hoe bereiden we onze kinderen hierop voor?
Geen kind wil beelden van seksende ouders op het netvlies, omgekeerd vaak ook liever niet. Toch is het onze taak als opvoeders om onze kinderen zo goed mogelijk voor te bereiden op de wereld waarin zij later zelfstandig gaan functioneren. Dus leren we ze fietsen, zwemmen, met mes en vork eten, beleefd een hand geven, hoe je met vriendschappen omgaat, je aan de afspraak houden etc. Waarom dan zo weinig over seks?

De technische kant van de seks leren ze vaak wel op school. Al zag ik recent in de biologieboeken van mijn opgroeiende tweeling dat dit zeer summier en in 34 jaar weinig verbeterd is. De voortplanting en lichamelijke processen worden beschreven, maar hoe seks wordt beleefd, hoe je omgaat met onzekerheid, wensen en grenzen, hoe je weet of je er klaar voor bent en het risico op nare ervaringen kan beperken, komt alleen aan bod als er een enthousiaste docent zich heeft verdiept in de vele lespakketten die daarvoor zijn ontwikkeld. Dan moet je net geluk hebben als opgroeiende puber.

Vroeg beginnen
De meeste pubers zitten niet echt meer te wachten op een voorbereidend gesprek over seks met hun ouders. Tot hun 12e jaar zijn ze vaak nog onbevangen en nieuwsgierig en zijn eerlijke antwoorden op hun vragen van belang. Kinderen kunnen zelf precies doseren wat ze nodig hebben in deze fase van hun leven. Willen ze meer weten, dan vragen ze door, maar vaak is één helder antwoord al voldoende. Er zijn in deze opgroeifase vaak zo veel aanleidingen om het hierover te kunnen hebben, zoals de komst van een broertje/ zusje of een zwangerschap in de omgeving, (schutting)woorden die ze op straat horen, de eerste verliefdheden, beelden die ze zien op televisie of social media.

Als we willen dat onze kinderen een gezonde seksuele ontwikkeling doormaken, is het dus zinvol en logisch om hen hierop voor te bereiden. Zodat ze kennis vergaren over wat er komen gaat, niet angstig hoeven te zijn en in eigen tempo hun seksualiteit op positieve wijze kunnen gaan ontdekken.

Vragen of problemen op seksueel gebied?
Ongeveer 30% van de mensen ervaart ooit in zijn of haar leven seksuele problemen. Dat kan jezelf en je relatie behoorlijk in de weg staan. Vaak hopen mensen dat het vanzelf over gaat en soms is dat zo, maar heel regelmatig ook niet. Daardoor wachten mensen vaak lang met hulp zoeken voor hun seksuele probleem. Dat is jammer, omdat het oplossen ervan dan veelal langer duurt. Heb jij vragen of problemen op seksueel gebied, neem contact op met onze praktijk.

Ze zijn boos op elkaar. Barend (53 jaar) en Margreet (51 jaar) zijn al ruim 25 jaar samen. Zij heeft diverse lichamelijke klachten, waardoor ze vaak maar net voldoende energie heeft om haar werk te doen en de kinderen de aandacht te geven die ze nodig hebben. Ze hebben eens in de drie maanden seksueel contact, maar meer omdat hij het wil dan dat zij er warm voor loopt.

Ook als ze vrijen vindt zij er weinig aan. Hij werkt, doet vaak de boodschappen, kookt regelmatig, bedenkt uitstapjes en doet allerlei suggesties om haar zin te laten krijgen. Althans zo ziet hij het. Zij voelt zich klem en onder druk gezet en is die suggesties en insinuaties meer dan beu. Ze krijgt er in ieder geval niet de zin van waar hij zo op hoopt.

Verleiden versus druk
Verschil in seksueel verlangen bij een paar is niet vreemd. Het komt vaker voor dat de een meer behoefte heeft aan seksueel contact dan de ander in een relatie. Barend denkt het verlangen bij zijn vrouw aan te kunnen wakkeren met hetgeen hij voor haar doet en de ideeën die hij oppert. Haar kast ligt vol met, door hem voor haar gekochte, ongedragen lingeriesetjes. Elk setje bevestigt opnieuw voor haar de druk. Het voelt niet als een cadeau of verleiding, maar als een eis. Elke afwijzing van haar vergroot zijn boosheid en wanhoop. Hetgeen de afstand tussen hen beiden eerder vergroot dan dat het hen dichterbij elkaar brengt.

Dwang- of pressiemiddel
Elkaar erop wijzen hoe lang het al is geleden, dingen doen en geven met de verwachting dat hier seks voor terugkomt, mopperen en eisen stellen, zijn regelmatig voorkomende strategieën om tot seks te komen. Andersom wordt seks ook gebruikt om van de ander iets gedaan te krijgen of deze te straffen door hem/haar de seks te onthouden. Seksueel contact, waarin zo veel plezier en genot ervaren kan worden, wordt hiermee gereduceerd tot dwang- of pressiemiddel.

Verleiden is een kunst
Eenmaal door de verliefdheidperiode heen lijkt het alsof deze paren de verleidingstactieken zijn vergeten. Seks wordt dan een relatieonderdeel waar je als partners elkaar in moet voorzien, in plaats van dat je dit elkaar graag wilt geven. Ook wordt vergeten te kijken wat de ander nodig heeft om verleid te worden en wat je elkaar te bieden hebt. Elkaar verleiden vraagt dat je je inspant om die ander mee te krijgen, te motiveren. Niet door onder druk te zetten, maar door te onderzoeken wat die ander nodig heeft. Beiden lijken hier niet meer toe in staat op dit moment.

Impasse ontrafelen
Niet zelden is er verwarring over wat de ander nodig heeft. Mannen zijn vaak geneigd om te voorzien in de materiële zaken, instrumentele zorg, terwijl hun partners hopen op emotionele betrokkenheid; een goed gesprek en interesse in wat hen bezighoudt. Vanuit daar ontstaat vaak ook de bereidheid tot seksueel contact en het verlangen. Voor veel vrouwen is seks dus een gevolg van die emotionele verbinding, terwijl voor veel mannen seks de toegangspoort is om tot die emotionele verbinding te kunnen komen. Maar wie zet dan de eerste stap?

Door de ogen van de ander
Leuke dingen samen ondernemen, plezier maken en bij elkaar betrokken zijn helpen om de wanhoop te keren in hoop. Hiervoor is het echter wel nodig om stevig in je schoenen te kunnen staan. Dat je verbinding kunt maken met die belangrijke ander, zonder dat je contact verliest met jezelf, een positief zelfgevoel kan behouden. Van Barend en Margreet vraagt dit om behalve door hun eigen ogen ook door de ogen van de ander naar hun situatie te kijken. Begrip voor elkaars standpunt te kunnen opbrengen en samen te onderzoeken hoe ze nader tot elkaar komen, zonder daarbij zichzelf geweld aan te doen.

Vragen of problemen op seksueel gebied?
Ongeveer 30% van de mensen ervaart ooit in zijn of haar leven seksuele problemen. Dat kan jezelf en je relatie behoorlijk in de weg staan. Vaak hopen mensen dat het vanzelf over gaat en soms is dat zo, maar regelmatig ook niet. Daardoor wachten mensen vaak lang met hulp zoeken voor hun seksuele probleem. Dat is jammer, omdat het oplossen ervan dan veelal langer duurt. Heb jij vragen of problemen op seksueel gebied, neem contact op met onze praktijk, zie www.praktijkrespons.nl.

De namen in dit blog zijn gefingeerd.

Help, mijn kind is veranderd in een puber! Als ouder van een tweeling (jongen en meisje) in de puberteit, ervaar ik deze gedachte en de gevoelens die daarbij komen, sinds kort met enige regelmaat. Hiervoor was er af en toe een pubervlaag in huis, maar nu lijkt het soms een pubermijnenveld. Moet ik letten op mijn woorden, loop ik soms op eieren, mag ik vooral niet te raar doen, kies ik mijn strijdpunten en laat ik me soms verleiden tot een oeverloze discussie.

Gelukkig kan ik ook enorm genieten van de humor, de gezellige gesprekken en de ontwikkeling die zij doormaken. Waarin ze steeds meer van mij loskomen en meer op hun eigen benen gaan staan. Eigen plannen maken, hun wereld vergroten en grenzen verleggen. Maar ook de onrust ervaren door nieuwe gevoelens en de vragen die dat bij hen oproept. Het zijn de eerste stappen naar het verder ontwikkelen van zichzelf; worden wie je bent. Zich daar bewust van worden en dat aan anderen laten zien.

Reis der ontwikkeling
In de puberteit verandert er veel in het lichaam van een jongen en meisje. Het lichaam ontwikkelt zich van kind naar volwassene en wordt geslachtsrijp; maakt zich klaar om eventueel zelf kinderen te kunnen krijgen. Dit alles onder invloed van hormonen. Die hormonen zorgen, behalve voor lichamelijke veranderingen, ook voor veranderingen in het denken en voelen. Soms is je kind ineens verdrietig, misschien zelfs zonder te weten waarom. Voelt hij/zij zich het ene moment eenzaam en het volgende moment weer superblij. Worden gevoelens ervaren die daarvoor nog niet zo sterk werden gevoeld. Dat kan leuk, maar soms ook lastig, pijnlijk of verwarrend zijn. Je kunt het zien als een reis der ontwikkeling. De puberteit is zo’n reis in je jezelf en met jezelf; op zoek naar jouw eigen plattegrond van je karakter, voorkeuren, wensen, meningen, gevoelens, smaak etc. Zodra je een deel van je zelf beter kent, geeft dat rust. Maar er is zo veel te ontdekken dat het best even kan duren voordat jouw puber zichzelf beter heeft leren kennen.

Puberteit en seks
Wat heeft die puberteit met seks te maken? Eigenlijk van alles; het lichaam wordt geslachtsrijp, maar dat betekent niet direct dat jouw zoon of dochter dat geestelijk ook al is. De hormonen zorgen ervoor dat hij/zij interesse krijgt in de liefde, verliefd wordt en misschien wel verkering krijgt. In tegenstelling tot de verliefdheid op de lagere school, wat vaak beperkt blijft tot naar elkaar lachen, lieve berichtjes naar elkaar sturen of samen spelen, ontstaat nu de behoefte aan lichamelijk contact. Elkaar te gaan zoenen, vast te houden, hand in hand te lopen, leuke dingen te ondernemen en elkaar te ontdekken. Deze fase geeft ruimte om te experimenteren, maar roept ook onzekerheden op. “Hoe vraag ik verkering, hoe moet ik tongzoenen, waar wil de ander mij aanraken, doe ik het wel goed?”

Ben ik er klaar voor?
Ooit zei ik tegen een puberdochter van een vriendin, waarmee ik in gesprek was over seks: “Niets moet, doe het pas als je er klaar voor bent.” Dat riep bij mijzelf meteen de vraag op: wanneer ben je dat dan? Inmiddels denk ik; om te kunnen voelen of je klaar bent voor de stappen op het liefdespad, is het prettig als je jezelf al enigszins hebt leren kennen. Zodat je kan voelen wat goed voelt voor jou en wat niet. Je niet over je eigen grenzen gaat en durft aan te geven wat jij wil en leuk vindt. Experimenteren kan heel leuk zijn. Maar alleen als er ook de vrijheid en ruimte is om te zeggen dat je het niet leuk vindt, of liever iets anders wilt doen.

Ga het gesprek aan
Voor een positieve seksuele ontwikkeling is het belangrijk om jouw kind hierin te begeleiden. Door het gesprek aan te gaan. Durft je kind eerlijk te zeggen wat hij/zij denkt en voelt? Hoe maakt jouw puber kenbaar wat zijn/haar grenzen zijn? Hoe bepaalt jouw zoon of dochter of iemand wel of niet betrouwbaar is, hoeveel hij/ zij van zichzelf wil laten zien, wat hij/zij met een ander wil delen? Ga er gewoon over in gesprek met je kind.

Lorenzo (27 jaar) was twaalf toen hij startte met porno kijken. Nieuwsgierigheid naar seks op die leeftijd is niet raar, maar wat hij zag, was wel van invloed op zijn seksuele ontwikkeling. Met kinderogen kijkend naar het (vertekende) spel der volwassenen, trok hij zijn conclusies. Het beïnvloedde zijn manier van denken over seks en waar een goede vrijpartij aan moest voldoen.

Aangezien veel porno gemaakt is voor mannen, waarin de geslachtsgemeenschap (coïtus) de hoofdrol speelt, was zijn beeld van seks hierdoor gevormd. ‘Seks is penis in de vagina (of anus) en dan zo lang (en hard) mogelijk heen en weer bewegen.’ Hij komt te snel klaar zegt hij en het behouden van de erectie is een probleem. Om die reden zoekt hij hulp.

Pornofilms
Porno voorziet in een behoefte. Porno kijken leidt je weg van de dagelijkse werkelijkheid, geeft ontspanning en laat het bloed sneller stromen. De seksuele prikkeling die het geeft, windt op en seksuele opwinding geeft positieve energie, ontspant, laat je voelen. Mannen zijn over het algemeen visueel ingesteld en geslachtsgemeenschap is voor hen veelal het summum van de vrijpartij. Niet voor niets dat veel porno bol staat van ingezoomde geslachtsdelen en beelden van ‘de daad’; dat verkoopt.

Ook veel vrouwen vinden het leuk om opwindende beelden te zien, maar dan wel door hun ogen bekeken. Niet als een object, wat kirrend doorboord wordt gedurende een half uur, maar meer gericht op de erotische zindering. Hetgeen niet altijd expliciet zichtbaar, maar wel voelbaar is. Over het algemeen is daar iets meer aandacht voor tekst, sfeer en verhaallijn voor nodig.

Voorlichtingsmateriaal
Voor Lorenzo waren de pornofilms behalve bevrediging van zijn nieuwsgierigheid en tijdverdrijf, ook voorlichtingsmateriaal. Hij realiseert zich, hierover pratend, dat zijn beeld van seks beperkt is gebleven tot het zo lang mogelijk kunnen volhouden van de coïtus. Daarbij er vanuit gaande dat dit is wat behalve mannen ook vrouwen willen. Als ik hem vertel dat mannen gemiddeld binnen vijf minuten, vanaf het moment van penetratie, tot orgasme komen, worden zijn ogen zo groot als schoteltjes. Deze informatie strookt niet met wat hij altijd voor waar aannam. Het verklaart wel dat zijn beeld van te snel klaarkomen niet strookt met de werkelijkheid. Maar hoe zit het dan met zijn erectieprobleem?

Fantasie
Fantasie is een krachtig middel om de werkelijkheid van alle dag te kleuren en te vervormen. Dat kan zowel op positieve als negatieve wijze zijn, maar positief ingezet geeft het kracht en vitaliteit. Porno en erotisch materiaal zijn prikkelende seksuele fantasieën. Ze helpen om je aandacht op je seksuele gevoelens te richten, waardoor ook bij jezelf deze gevoelens tot uiting kunnen komen. Lustgevoelens, gevoelens van verlangen, horen hierbij. Echter, wanneer die lustgevoelens niet worden gekoppeld aan intimiteit en wederkerigheid, blijft het aan de oppervlakte, komt er geen verbinding en zijn vaak steeds heftiger prikkels nodig om de lustgevoelens op te wekken. Lorenzo herkent dit; zijn aandacht was niet gericht op die ander en tot echte verbinding met die ander was het nooit gekomen. Hij zat in zijn eigen fantasie, maar kon deze niet integreren in de werkelijkheid.

Adequate prikkels
Om opwinding te stimuleren en te vergroten zijn adequate prikkels lichamelijk en geestelijk nodig. Dit betekent dat je moet worden aangeraakt op een manier die voor jou opwindend is en je je hoofd bij het voelen of opwindende gedachten moet kunnen houden. Porno kan hierin een aanjagende rol spelen. Het blijft echter film en fantasie. Een afspiegeling van slechts het lustdeel van de seks.

Het werkelijke leven
In het werkelijke leven zit verdieping. Waarbij aandacht voor het voelen en het kunnen verbinden met die ander belangrijke onderdelen zijn van een fijne vrijpartij. Hiermee wordt de focus op het behouden van de erectie verlegd naar de focus op het voelen en genieten. Dan komt de erectie vanzelf.

De naam in dit blog is gefingeerd.

Het idee dat mannen altijd seks willen, lijkt voor veel mensen een gegeven. De vraag is: klopt dat? In mijn spreekkamer komen veel varianten van verschil in verlangen voorbij. Het algemene beeld is dat de man altijd meer wil dan de vrouw, maar andersom komt ook regelmatig voor.

Verbaal versus non-verbaal
Vrouwen zoeken meestal op verbale wijze contact; een goed gesprek, waarbij er sprake is wederzijdse interesse en emotionele verbinding. Het kunnen delen van gevoelens en verkrijgen van (h)erkenning van de ander hiervoor. Vrouwen kunnen over het algemeen hun gevoelens veel makkelijker in woorden uiten.

Mannen uiten die emoties en behoefte aan aandacht en contact vaker fysiek. Juist omdat het verwoorden van gevoelens hen meestal minder makkelijk afgaat. Daarnaast zoeken zij op die manier ook de speelsheid op, de seksuele spanning, zindering. Een steels tikje op de billen van je partner kan een liefdevolle uiting zijn, waarbij het door de ander mogelijk ervaren wordt als een toenadering tot seksueel contact. Voor veel mannen is dat echter niet de verwachting die er op dat moment al is. Het gaat meer om het moment zelf, even gek doen, met misschien een vervolg, maar zo niet, ook prima.

Als vrouwen lopen we in ons hoofd vaker op de feiten vooruit en zijn we helaas nog steeds geprogrammeerd met de leus: wie A zegt moet ik ook B zeggen.

Hardnekkige aannames
Door de aannames dat mannen altijd seks willen en vrouwen als ze A zeggen ook B moeten zeggen, beperken we de variatie in verbale en non-verbale contactmomenten en ontstaan er misinterpretaties over onszelf en elkaar. Verwachtingen worden ingevuld vanuit ons eigen referentiekader, waarin de context van het contact uiteraard ook een belangrijke rol speelt. Is er in de relatie ruimte om te genieten van een steels moment of staat er druk op het hebben van seksueel contact? Moet het één altijd tot het ander leiden of mag een erotisch moment ook op zichzelf staan? Zonder dat direct het hele seksalfabet afgewerkt moet worden. Wat betekent het seksuele contact voor beide partners en wat halen ze hieruit? Wordt er gevreeën om de liefde te bedrijven of deze te bevestigen? De onzekerheid te bevredigen, verbinding te voelen, tot rust te komen, spanning af te voeren, de ander tevreden te stellen, een ruzie bij te leggen of de leegte te vullen? Wordt er überhaupt wel genoten door beide partijen en weten ze wat ze daarin nodig hebben? Of is seks meer een punt op de to do list geworden?

Seksuele misverstanden
Misverstanden die ontstaan zijn er in vele vormen, waarbij we onszelf en elkaar tekort doen of onnodig onzeker maken. Praten over onze seksuele gevoelens en wensen doen we maar zelden expliciet, waardoor deze hardnekkige aannames ook nauwelijks worden ontzenuwd. Door de ontstane patronen beperken we onszelf in onze bewegingsruimte. Raken we in de war als de man een keer minder of geen zin heeft. Denken we dat er iets mis is met onszelf of in de relatie. Ervaren we de druk om tot seks te moeten komen bij elke lichamelijke toenadering of gaan we het lichamelijk contact liever helemaal uit de weg.

Aanraking is een universele behoefte en hoeft niet altijd seksueel te zijn of tot seks te leiden. Seksuele zindering ervaren, het verlangen durven voelen zonder te moeten, kan juist sprankelende nieuwe energie geven.

Alles of niets dilemma
Niet zelden zie ik dat er een ‘alles of niets dilemma’ ontstaat. Door die hardnekkige aannames drukken we onszelf in een ingewikkeld patroon, waarbij er druk komt te staan op de seksuele relatie. Het mechanisme dat de één de druk steeds verder opvoert en de ander steeds meer afhoudt is veel voorkomend. Lichamelijk contact wordt vermeden om maar geen aanleiding te geven tot meer, of te voorkomen dat de ander teleurgesteld raakt. Hoe jammer dat we niet zien dat we daarmee ook die steelse momenten, waarvan genoten kan worden, overboord gooien. Dat we onszelf niet toestaan om blij en tevreden te zijn met dat moment zonder de verplichting te voelen dat er dan ook gelijk een vervolg op moet komen.

Stoplichtmethode
Regelmatig voer ik de ‘stoplichtmethode’ in wanneer op seksueel gebied deze ‘alles of niets impasse’ is ontstaan. Een simpele, maar voor velen herkenbare manier, die ruimte creëert om van de fijne fysieke momenten te genieten, zonder daarbij op de zaken vooruit te hoeven lopen. Waarbij de verwachtingen over en weer verduidelijkt en bijgesteld kunnen worden en er hierdoor ruimte ontstaat voor het genieten in en van het moment.

Door te communiceren in de kleuren van het stoplicht hoeft contact niet persé op voorhand al te worden afgewezen. Belangrijk is wel dat beiden elkaar de ruimte geven om niet te hoeven voldoen aan het ‘als A dan B principe’. Dat er dus lichamelijk contact mag zijn zonder dat het hele seksuele menu moet worden afgewerkt. Een van mijn mannelijke cliënten haalde opgelucht adem: “Wat fijn, dan kan ik ook een keer zeggen dat ik niet wil.”

Vragen of problemen op seksueel gebied?
Ongeveer 30% van de mensen ervaart ooit in zijn of haar leven seksuele problemen. Dat kan jezelf en je relatie behoorlijk in de weg staan. Vaak hopen mensen dat het vanzelf over gaat en soms is dat zo, maar regelmatig ook niet. Daardoor wachten mensen vaak lang met hulp zoeken voor hun seksuele probleem. Dat is jammer, omdat het oplossen ervan dan veelal langer duurt. Heb jij vragen of problemen op seksueel gebied, neem contact op met onze praktijk.

Wat is genieten? Genieten is het fijn hebben. Je prettig voelen in je lijf. Positieve gevoelens en gedachten ervaren. Genieten van elkaars en je eigen lichaam; de streling, de kus, de zindering voelen in elke vezel van je lichaam. Waarbij de tijd stil lijkt te staan, er niets of niemand anders bestaat dan jij of jullie samen.

Dat je als onder een kaasstolp bent afgesloten van alles wat er om je heen gebeurt. Niet als een gevangenis, maar als een veilige cocon waarin de aandacht volledig gericht is op het jezelf en elkaar naar de zin maken. Elkaar te horen, ruiken, proeven. Elkaar te ontdekken en nog beter te leren kennen. Elkaar te geven en van elkaar te mogen ontvangen, zonder enige verplichting, eis, verwachting. Vrij zijn in het moment, zonder het af te raffelen, een vast patroon te volgen of een kunstje op te voeren. Te exploreren in verbinding, dichtbij elkaar zijn en jezelf aan elkaar te laten zien in je kwetsbaarheid. Letterlijk en figuurlijk naakt mogen zijn. Elkaar willen plezieren zonder dat het een opdracht is; gewoon omdat jouw genot mijn genot is en geven en ontvangen met elkaar versmelten.

Oprechte interesse
Genieten van jezelf en elkaar is puur en belangeloos. Het komt tot stand door oprechte interesse en aandacht voor jezelf en elkaar. Je verliest tijd en plaats en de lichamelijke sensaties, de intimiteit en verbondenheid worden vergroot. Om te komen tot genieten is het durven ontdekken van wie je bent, wat je fijn vindt en dit te durven delen van belang. Het is een samenspel waarin respect voor jezelf en elkaar, elkaars wensen en grenzen, een grote rol speelt. Maar waarin je ook creatief durft te zijn, ‘out of the box’ durft te denken en doen.

Uit de praktijk: Jorick en Chantal
Een echtpaar (midden dertig) met drie kinderen komt bij mij. Hij kan al 4 jaar geen erectie krijgen en wil daarom hulp. Te meer omdat zijn vrouw aangeeft hierdoor seksueel gefrustreerd te zijn. Hij neemt inmiddels ook geen initiatief meer tot contact. Bang dat het voor beiden op een teleurstelling uitdraait.

Streeloefening
Als ik hen een streeloefening geef, blijken ze allebei niet te weten wat hiermee te moeten. Na elkaar een beetje gekriebeld te hebben, weet hij niet meer wat hij moet doen. Zij wil best aan hun probleem werken, maar niet met deze oefening. Daar wordt ze onzeker van.

Waar vinden zij het genieten? 
Wat maakt dat zij niet in die kaasstolp kunnen komen waarin de wereld even stilstaat? Het zichzelf laten zien, hun lichaam het contact te laten maken, op ontdekkingsreis te gaan naar hun eigen en elkaars diepste verlangens, is te spannend. Nee, die erectie moet het doen, dan is alles opgelost denken zij. Terwijl seks niet alleen maar over die erectie gaat, maar over het durven contact maken. Van elkaar en jezelf mogen genieten. Dan moet je elkaar en jezelf ook wel durven (laten) zien.

Seks doet een heel ander appèl op het hoofd
In deze maatschappij zijn we genoodzaakt om continu ons hoofd te gebruiken. We moeten plannen, organiseren, alert zijn, op veranderingen anticiperen en inspringen. Wie vooruit denkt, regeert. Seks doet een heel ander appèl op het hoofd. De hersenen staan bij seks in dienst van het voelen. Het denken moet uit om de sensaties te registeren en te labelen als fijn, minder fijn, overweldigend, hunkerend, genieten.

Hoofd uit en voelen!
Eigenlijk moet het hoofd tijdens seks dus figuurlijk op het nachtkastje. Niet peinzen, piekeren, jezelf observeren, nadenken over wat komen gaat, of je er wel lekker bijligt, je buik niet te bol is en die ander je wel mooi genoeg vindt. Gewoon zijn, zonder erbij stil te staan wat er straks, morgen of later gaat of moet gebeuren. Zonder je af te laten leiden door de omgeving of verstorende gedachten. Alleen het voelen staat centraal en als dat fijn is en de tijd lijkt stil te staan, de wereld lijkt alleen uit jou (en de ander) te bestaan, dan ben je aan het genieten.

Vragen of problemen op seksueel gebied?
Ongeveer 30% van de mensen ervaart ooit in zijn of haar leven seksuele problemen. Dat kan jezelf en je relatie behoorlijk in de weg staan. Vaak hopen mensen dat het vanzelf over gaat en soms is dat zo, maar heel regelmatig ook niet. Daardoor wachten mensen vaak lang met hulp zoeken voor hun seksuele probleem. Dat is jammer, omdat het oplossen ervan dan veelal langer duurt. Heb jij vragen of problemen op seksueel gebied, neem contact op met onze praktijk, zie www.praktijkrespons.nl.

De namen in dit blog zijn gefingeerd.