Seks – Wanneer ben je er klaar voor? 

Help, mijn kind is veranderd in een puber! Als ouder van een tweeling (jongen en meisje) in de puberteit, ervaar ik deze gedachte en de gevoelens die daarbij komen, sinds kort met enige regelmaat. Hiervoor was er af en toe een pubervlaag in huis, maar nu lijkt het soms een pubermijnenveld. Moet ik letten op mijn woorden, loop ik soms op eieren, mag ik vooral niet te raar doen, kies ik mijn strijdpunten en laat ik me soms verleiden tot een oeverloze discussie.

Gelukkig kan ik ook enorm genieten van de humor, de gezellige gesprekken en de ontwikkeling die zij doormaken. Waarin ze steeds meer van mij loskomen en meer op hun eigen benen gaan staan. Eigen plannen maken, hun wereld vergroten en grenzen verleggen. Maar ook de onrust ervaren door nieuwe gevoelens en de vragen die dat bij hen oproept. Het zijn de eerste stappen naar het verder ontwikkelen van zichzelf; worden wie je bent. Zich daar bewust van worden en dat aan anderen laten zien.

Reis der ontwikkeling
In de puberteit verandert er veel in het lichaam van een jongen en meisje. Het lichaam ontwikkelt zich van kind naar volwassene en wordt geslachtsrijp; maakt zich klaar om eventueel zelf kinderen te kunnen krijgen. Dit alles onder invloed van hormonen. Die hormonen zorgen, behalve voor lichamelijke veranderingen, ook voor veranderingen in het denken en voelen. Soms is je kind ineens verdrietig, misschien zelfs zonder te weten waarom. Voelt hij/zij zich het ene moment eenzaam en het volgende moment weer superblij. Worden gevoelens ervaren die daarvoor nog niet zo sterk werden gevoeld. Dat kan leuk, maar soms ook lastig, pijnlijk of verwarrend zijn. Je kunt het zien als een reis der ontwikkeling. De puberteit is zo’n reis in je jezelf en met jezelf; op zoek naar jouw eigen plattegrond van je karakter, voorkeuren, wensen, meningen, gevoelens, smaak etc. Zodra je een deel van je zelf beter kent, geeft dat rust. Maar er is zo veel te ontdekken dat het best even kan duren voordat jouw puber zichzelf beter heeft leren kennen.

Puberteit en seks
Wat heeft die puberteit met seks te maken? Eigenlijk van alles; het lichaam wordt geslachtsrijp, maar dat betekent niet direct dat jouw zoon of dochter dat geestelijk ook al is. De hormonen zorgen ervoor dat hij/zij interesse krijgt in de liefde, verliefd wordt en misschien wel verkering krijgt. In tegenstelling tot de verliefdheid op de lagere school, wat vaak beperkt blijft tot naar elkaar lachen, lieve berichtjes naar elkaar sturen of samen spelen, ontstaat nu de behoefte aan lichamelijk contact. Elkaar te gaan zoenen, vast te houden, hand in hand te lopen, leuke dingen te ondernemen en elkaar te ontdekken. Deze fase geeft ruimte om te experimenteren, maar roept ook onzekerheden op. “Hoe vraag ik verkering, hoe moet ik tongzoenen, waar wil de ander mij aanraken, doe ik het wel goed?”

Ben ik er klaar voor?
Ooit zei ik tegen een puberdochter van een vriendin, waarmee ik in gesprek was over seks: “Niets moet, doe het pas als je er klaar voor bent.” Dat riep bij mijzelf meteen de vraag op: wanneer ben je dat dan? Inmiddels denk ik; om te kunnen voelen of je klaar bent voor de stappen op het liefdespad, is het prettig als je jezelf al enigszins hebt leren kennen. Zodat je kan voelen wat goed voelt voor jou en wat niet. Je niet over je eigen grenzen gaat en durft aan te geven wat jij wil en leuk vindt. Experimenteren kan heel leuk zijn. Maar alleen als er ook de vrijheid en ruimte is om te zeggen dat je het niet leuk vindt, of liever iets anders wilt doen.

Ga het gesprek aan
Voor een positieve seksuele ontwikkeling is het belangrijk om jouw kind hierin te begeleiden. Door het gesprek aan te gaan. Durft je kind eerlijk te zeggen wat hij/zij denkt en voelt? Hoe maakt jouw puber kenbaar wat zijn/haar grenzen zijn? Hoe bepaalt jouw zoon of dochter of iemand wel of niet betrouwbaar is, hoeveel hij/ zij van zichzelf wil laten zien, wat hij/zij met een ander wil delen? Ga er gewoon over in gesprek met je kind.